مفهوم رمضان و روزه

صورت مساله
همانطور كه مي دانيد؛ روزه با ماه رمضان كه ماه نزول قرآن است؛ تركيب شده و اهميت ويژه اي به خود گرفته است. اما طبعا اولين سوال براي هركس كه با روزه و رمضان برخورد مي كند؛ اين است كه روزه و رمضان چه

مسئله‌یی از انسان يا جامعه حل می‌کند؟
نگاهي به قران
آیه 183 سوره ‌بقره رمضان را ماه نزول قرآن معرفی می‌کند که برای «هدایت» مردم نازل شده و تأکید به ‌«فرقان» بودن قرآن می‌کند. فرقان یعنی مرزگذارنده، ایجادکننده مرزبندی، کتابی که مرز حق و باطل را مشخص می‌کند. اين فرقان و مرزبندی قبل از هرچيز مرز بین‌انسان و دنیای حیوانی را تعيين مي كند. بنابراين در اجرای این سنت مي خواهد قانونمندی حرکت انسان و وجه تمايز آن با دنیای حیوانی را ترسيم كرده و نقشه مسير براي هدايت هر انساني را مشخص كند
وقتي انسان برای ساعت هایی در شبانه‌روز و روزهایی در سال يا در یک‌ماه، آگاهانه و با اراده‌ی‌خودش تصمیم مي گیرد که تمامی آن چیزهایی را که در غریزه مشترک آدمی و حیوان وجود دارد مثل خورد و خوراک و سایر کارها را توقف بزند. خواه و ناخواه توانسته عنصر اراده كه وجه مميزه انسان با حيوان است را بکار گرفته و با دنیای خودبخودی ها مرز بکشد. و كساني كه نمی‌توانند روزه بگیرند؛ بايد گرسنگان را سیر کنند. پس، پيام روزه تسلط بر غرائز طبيعي و مشترك انسان و حيوان است كه در کلمه «تقوا» بیان می‌شود و اين تقوا نيز سمت و سوي اجتماعی دارد. به عبارت ديگر روزه، نمادی، نشانه‌یی، تمرینی برای دستیابی به‌آزادی و رهایی در میان انسانهاست. انساني كه به‌خاطر ویژگی آگاهی و اراده‌اش می‌تواند و باید تقوا داشته و اسیر جبرهای طبیعی (غرایز) جبرهای اجتماعی مثل سرکوب و ستم و چپاول و غیره نباشد
آقاي مسعود رجوي در آذرماه سال 81، در رابطه با تقوا می‌گوید
«تقوا به‌زبان و فرهنگ خودمان یعنی مرزبندی و فاصله‌گرفتن با خودبخودی‌گرایی، حرکت خودبخودی که همیشه روبه پایین است/ به‌طور خودبخودی، طبیعت شیئ این است، طبیعت آب این است که از بالا به ‌پائین می‌آید‌. در کوهنوردی از بالا به ‌پائین آمدن که مشکل نیست، از پایین به ‌بالا رفتن مشکل است‌. آن چیزی که طبیعی است، آن چیزی که خودبخودی است، غریزه است (غریزه که البته مشترک است با همه حیوانات جاندار با همه حیوانات). تقوی یعنی ضد خودبخودی‌گرایی د‌ر انسان، در جامعه در تاریخ، یعنی تسلیم و حرکت خودبخودی نباشد. وقتی دیو تنوره می‌کشد، وقتی خمینی تنوره می‌کشد و اعدام می‌کند، گرایش خودبخودی، جازدن و تسلیم است. وقتی تهدیدات سیاسی هست، مثل احتمال جنگ، کشتار و‌ ... ، به‌صورت خودبخودی، طبیعت خودبخودی اشیاء رو به ‌پائین است، رو به ‌ترس است، رو به ‌وحشت است رو به ‌وارفتگی است. تقوا ضد حرکت خودبخودی است، ضدتسلیم است، ضد سازش است‌. اگر که مجاهدین در جامعه، اعتبار، شرف و حرمتی دارند به‌خاطر این است که تسلیم نشدند، رو به ‌پائین حرکت نکردند و در دامان رژیم غلت نخوردند
پس تقوا شاخص آدمیت، یعنی آن سپری است که ما را از پس‌رفت و عقبگرد و حرکت خودبخودی حفظ و نگهداری می‌کند و در برابر جامعه خویش مسئول می کند
تمام ارزش آن مجاهدی که در زندان، مقهور شکنجه نشده، مقهور حکم اعدام نشده و به ‌سوگندش خیانت نکرده، در همین است که تسلیم حرکت خودبخودی نشده است. اگر تقوایی در میان نبود، پس باید در برابر دشمن دامن از دست می‌داد، می‌باید تسلیم می‌شد. ولی می توان در برابر دشمن مقاومت کرد، می توان با دست و پای شکسته هم مقاومت کرد. این‌که کار عجیب و غریبی نیست. این‌ راه و روش و مسلک مجاهدین است، طریقت مجاهدین است، روش مجاهدین است، آری با دست و پای شکسته هم می توان؛ اگر قلب آدمی، یعنی جایگاه ایمانش، سالم باشد، می‌شود طولانی ترین و سخت ترین راهها را طی کرد. فرورفتن، طبیعت خودبخودی اشیاء است، فرارفتن مبین تقواست

پس اگر بخواهيم به صورت سمبليك بگوييم آدمی در ماه رمضان وارد يك كارزار و نبرد عظيم ايدئولوژيك براي رسيدن به يك فراز بالا بلند انساني و رسيدن به مقام تقوا مي شود؛ پس از گذار از يك مبارزه كمي به يك نقطه كيفي و «قدر» رسيده و از يك گردنه عبور مي کند که پرشکوه ترین فراز انتخاب فرد است
و در پايان اين مبارزه سمبليك به عيد فطر مي رسيم؛ يعني بازگشت به فطرت پاك انساني يعني رسيدن به همان جايگاهي كه شان و تراز واقعي انسان است و چنين انسان هايي هستند كه به مقام رفيع نبرد و رزم با دين فروشان حاكم بر ايران رسيده و در خود پيام سرنگوني اين رژيم را حمل مي كنند